Wat beweegt in de natuur (bron: De Morgen)


Erosie draagt bij aan overstromingen

25/04/13, 16u46  − Bron: IPS
© ap.
De klimaatverandering is niet de enige schuldige voor het toegenomen aantal overstromingen. Ook erosie, door mensen veroorzaakt door houtkap, leidt tot meer sediment in waterwegen en draagt zo bij aan meer frequente en ernstige overstromingen.
Sinds de jaren vijftig is het aantal overstromingen verveelvoudigd tot meer dan 180 per jaar. Die stijging is zo snel dat ze niet enkel aan de klimaatverandering toegeschreven kan worden. Er is ook een duidelijke link met het bruto binnenlands product van de landen waar de overstromingen voorkomen, zeggen de onderzoekers.

Uit studies in 2010 en 2012 in Spanje en Colombia blijkt dat, naarmate de economie van een land groeit, er meer bossen geveld worden om plaats te maken voor steden en landbouwareaal. Als de wortels die de aarde vasthouden verdwijnen, dreigt erosie. Bij neerslag worden dan stenen en aarde meegevoerd naar waterlopen, waar ze sedimenteren en het de rivieren moeilijker maken om stormen te verwerken.

De invloed van de mens op erosie over de hele wereld is zo groot geworden dat de wetenschappers spreken van een "globale geomorfische verandering", die zelfs bij een gelijke hoeveelheid neerslag tot meer overstromingen en landverschuivingen leidt. Dat is slecht nieuws, want de klimaatverandering zal net tot meer extreme weerfenomenen zoals stormen leiden.

Colombia
De rivier Magdalena in Colombia illustreert de veranderingen treffend. Meer dan 80 procent van de Colombianen leeft in het Magdalenabekken, dat goed is voor zo'n 85 procent voor het bruto binnenlands product. Het was ooit ook de snelste route tussen de steden in het binnenland en de oceaan, maar nu is de scheepvaart er moeilijk, mede door de sedimentatie.

In 2010 en 2011 trad de rivier buiten zijn oevers en trof meer dan vier miljoen Colombianen. Meer dan twee miljoen mensen moesten hun huizen verlaten, een miljoen hectare landbouwgrond overstroomde en achthonderd wegen werden vernield. Het land moest 3 miljard euro in noodhulp ophoesten.

Uit onderzoek van de EAFIT-universiteit in Medellín en de Amerikaanse Universiteit van Colorado blijkt dat de sedimentatie in de Magdalena groter is dan in welke andere Zuid-Amerikaanse rivier ook.

Ontbossing
Colombia is verantwoordelijk voor 5 procent van het wereldwijde verlies aan woudoppervlakte, en staat zevende op de lijst van landen met de hoogste ontbossingsgraad. Het Magdalenabekken is het zwaarste getroffen: amper 10 procent van de originele begroeiing is er overgebleven.

"Dit is een land van boerderijen en veehouderijen geworden", zegt geoloog Juan Darío van de EAFIT-universiteit. "We hebben bossen gekapt om vee te kweken."

Restrepo en zijn team berekenden dat de ontbossing verantwoordelijk is voor een derde van de sedimentproductie in de regio. De mijn- en bouwsector voegen daar nog eens 20 procent aan toe. De meeste sedimenten komen terecht in de vele lagunes en draslanden in het gebied, die langzaam dichtslibben en hun cruciale rol als overstromingsbuffer verliezen.

Na de overstromingen kondigde de Colombiaanse regering grootschalige plannen aan om het bekken veerkrachtiger te maken tegen de klimaatverandering. Er komen nieuwe dammen en woningen, gemeenschappen worden verhuisd, de informatiesystemen worden verbeterd en draslanden worden gerestaureerd.

Maar geen enkele van de projecten voorziet in middelen voor erosievermindering stroomopwaarts. Restrepo noemt de infrastructuurprojecten dan ook symptoombestrijding, eerder dan de oorzaak van het probleem aan te pakken. Naast "harde" infrastructuurprojecten moet er ook aandacht voor "zachte projecten en beheer van ecosystemen" komen, zegt hij.


Bloesems veroveren Limburgse fruitstreek vanaf dit weekend

Bewerkt door: redactie − 25/04/13, 19u08  − Bron: Belga
© epa.
Vanaf dit weekend begint de bloesemperiode van de fruitbomen en kunnen toeristen er voluit van genieten, zo meldt de dienst Toerisme van de provincie Limburg in een persbericht. Omwille van de extralange winter van dit jaar verlengen de vakantiemakers in Haspengouw hun bloesemactiviteiten en organiseren ze zelfs extra vuurpottenwandelingen, rondleidingen in fruitveilingen, wijnterrassen enzovoort.
In de bloesemperiode ontvangt de Limburgse fruitstreek gewoonlijk meer dan 100.000 bezoekers en vakantiegasten. De voorbije week verschenen hier en daar al wat bloesems aan bijvoorbeeld pruimenbomen en vroege kersenrassen. Maar de "explosie" van fruitbloesems begint vanaf komend weekend. De bloesem van de perenlaagstam en de kersen, die massaal in de Limburgse fruitstreek staan aangeplant, staat nu in witte knop, en dan weten de fruitkwekers dat ze dit weekend de eerste bloesemweelde mogen verwachten. De appels volgen dan een tiental dagen later, waarmee de bloei van Haspengouw compleet zal zijn.

Door de aanhoudende koude is de bloei zowat twee weken later dan gebruikelijk. Daarom hebben de deelnemende fruitgemeenten besloten aan de Bloesemmaand april een vervolg te breien. Zo verlengt Sint-Truiden de bloesemactiviteiten tot en met 5 mei. De fruittoerbus, die in mei enkel op zaterdag door het Haspengouwse fruitlandschap rijdt, zal ook nog tijdens de eerste week van mei elke dag rondritten maken. Op woensdag- en vrijdagavond zijn er extra vuurpottenwandelingen. En in fruitbedrijven zijn er tot 5 mei elke dag extra gratis rondleidingen om 14, 15 en 16 uur. Over een eventuele verlenging van de bloesemlounge zijn er nog onderhandelingen.


Binnenkort online: de diepste geheimen van de Stille Oceaan

Bewerkt door: redactie − 26/04/13, 14u52  − Bron: Treehugger
© University of Washington.
De Verenigde Staten leggen momenteel de laatste hand aan een netwerk van hoogtechnologische sensoren en glasvezelkabels op de bodem van de Stille Oceaan. Bedoeling van het project is om wetenschappers en Jan Modaal via het internet te laten bijleren over het reilen en zeilen op de kilometersdiepe zeebodem. Dat meldt de milieuwebsite Treehugger.com.
Het grootste onderwaterobservatorium ter wereld hoopt data te kunnen verzamelen over onder andere seismische activiteit, onderwatergeluiden, zuurstofniveaus,... Informatie die in vele delen van de oceaan moeilijk te rapen valt, wegens de onbereikbaarheid.

Onderwatervulkaan
Het National Science Foundation sponsort de onderneming en voorziet in twaalf sensoren, gelegen op de zeebodem, op honderden kilometers van de Amerikaanse westkust. Onder andere de Hydrate-richel met methaanbronnen en de onderwatervulkaan Axial Seamount zullen breedband worden onderzocht.

De glasvezelkabels maken deel uit van een groter project: het NSF Ocean Observatories Initiative (OOI). Dat plant een onderwaterinfrastructuur van maar liefst 900 kilometer om in stroom en communicatie te kunnen voorzien.

Deze zomer
Om bijvoorbeeld de uitbarsting van een onderwatervulkaan te kunnen bewonderen, is het nog een poos wachten. Een deel van de technologie treedt pas vanaf deze zomer in werking. Alle info zal op het net te zien zijn en wetenschappers bereiden zich nu al voor op boeiende ontdekkingen.

"Naast bijen ook akkervogels slachtoffer van nieuwste pesticiden"

26/04/13, 13u50  − Bron: Belga
© thinkstock.
Neonicotenoïden, de nieuwste generatie pesticiden, zijn niet alleen erg toxisch voor bijen. Een Spaanse studie, eerder dit jaar gepubliceerd in het vakblad Ecotoxicology, koppelt het gebruik van deze pesticiden aan de achteruitgang van de Rode patrijs, een graanetende akkervogel, zo meldt Natuurbericht.be. De onderzoekers beklemtonen in de studie wel dat de resultaten gebaseerd zijn op een klein aantal overlevende vogels.
De Spaanse studie onderzocht het effect van behandelde zaden op de overleving en het voortplantingssucces bij Rode patrijs. In de studie werden drie verschillende pesticiden getest: de fungicides Thiram en Difenoconazole en de neonicotenoïde Imidacloprid. Kuikens kregen gedurende een periode van 10 dagen, behandelde granen te eten.

"Tweeënveertig procent van de kuikens die met Thiram behandelde zaden gevoederd kregen stierven, voor Imidacloprid liep het sterftecijfer zelfs op tot 58 procent. Daarbovenop traden ook effecten op zoals een verlaging van de concentraties cholesterol, proteïnen, calcium en magnesium in het bloedplasma van de Rode patrijs, wat wijst op uitputting. Ook de eieren waren gemiddeld kleiner en eieren werden minder bevrucht."

Veel typische akkervogels, zoals de patrijs, de grauwe gors en de ringmus, zijn afhankelijk van granen, en kunnen bij het foerageren in contact komen met behandelde zaden. "De onderzochte pesticiden worden eveneens gebruikt als bladbesproeiing en volleveldbehandeling. Via lekkage in de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater kunnen de vogels ook in aanraking komen met deze pesticiden."

Maandag stemmen de Europese lidstaten over een verbod op schadelijke pesticiden voor bijen en andere bestuivers. Natuurpunt roept de federale overheid op om het verbod, voorgesteld door de Europese Commissie, te ondersteunen.

Geen opmerkingen: